Op een warme dag in juni 1988 toog ik naar de kamer van het afdelingshoofd om mijn verlofkaart in te dienen voor een vrije dag: 1 juli 1988. Hij keek mij meewarig aan, en vroeg: “Waarom moet je verlof hebben op 1 juli”? Het is voor Surinamers en Antillianen een feestdag, want vervolgde ik, het is de “Dag der Vrijheden ofwel Keti Koti”. Oooh echt: “Dat kennen we niet , stamelde hij”. Sindsdien is het tergend langzaam gegaan met de viering van Keti Koti in eigen kring. Immers het is prettig om gezamenlijk op die bewuste dag in familie verband een (slaven) maaltijd te nuttigen, die onze voorouders van de kostengronden hadden gehaald. Heri Heri, een samenstelling van Cassave, Bakbananen, Yams Napi, Zoete aardappelen werd met bakkeljauw (gezouten vis) en kokosolie klaargemaakt. Het werd een traditie sinds 1 juli 1863, dat de tot slaaf gemaakten zich vrij konden maken van de jaren lange gedragen ketens aan de enkels en de benen ter voorkoming dat ze de plantages zouden ontvluchten de vrijheid tegemoet gingen in het Amazone oerwoud, waar er vervolgens Marron gemeenschappen ontstonden. Maar nu worden 7000 maaltijden in rap tempo klaar gemaakt, nota bene in de keuken van de het koninklijk paleis op de Dam!
Keti Koti staat voor standvastigheid
Keti Koti staat symbool voor vrijheid. Het betekent: de ketenen zijn verbroken, en de kleur rood staat voor standvastigheid. Jeangu Macrooy bezong deze kernwaarde in zijn lied
“Birth of a new age”. In vrijheid leven is het grootste goed dat een mens kan hebben. Echter de slavenmeesters dachten er anders over. De van de Afrikaanse westkust vertrekkende schepen zaten vol met “opgekochte ”slaven om als “landarbeider”’ te dienen voor de plantage eigenaren in het Caraïbisch gebied. Suriname, Guyana, Trinidad & Tobago, Jamaica om er een paar te noemen kennen als geen ander de meedogenloosheid van het slaven bestaan. Opstanden zijn beschreven in de literatuur dat niet meer aan ons kan worden onttrokken, dankzij de grote belangstelling voor slavernij in alle vormen. Het is immers 150 jaar geleden dat het in-humane bestaan werd afgeschaft. Op 1 juli zullen er evenementen, feesten en herdenkingen in de grote steden ontbranden. Middelgrote steden als Groningen, Leiden doen ook mee. Een heus nationaal karakter krijgt Keti Koti. De hoop is gevestigd op de Prins der Nederlanden; Willem Alexander. Zal hij in navolging van premier Rutte, centrale bank president Klaas Knot en de burgemeesters van de grote steden excuses aanbieden ten overstaan van genodigden in het Oosterpark, Amsterdam ? Het is aftellen tot het moment dat de prins zijn speech zal houden dat op NPO1 wordt uitgezonden, en aansluitend op het Museumplein een overvloed aan koto’s, en overige kledij te aanschouwen zal zijn. De traditionele Kaseko en ander muziekstijlen zullen in de verre omtrek van het Museumplein te horen zijn. Maar met de viering van Keti Koti op 1 juli zijn de nazaten van de tot slaaf gemaakten er nog niet. Veel zal afhangen hoe serieus de doorwerking door het kabinet wordt opgepakt. Het neutraliseren van het laag schooladvies, het verkleinen van de baan achterstanden, kwalificaties van sollicitanten, die op hun waarde moet worden geschat, goede huisvesting teneinde de kwaliteit van leven (huisvesting) te verbeteren, toegang tot goede gezondheidszorg. Dit zijn allemaal zorgpunten die grondig ter hand moeten worden genomen. De heersende weerstand, het begrijpen, het accepteren en uitvoeren moet in het nu zijn beslag krijgen. De afschaffing van de slavernij op 1 juli zou in navolging van de Verenigde Staten een nationale feestdag moeten worden. Achter het in december 2022 uitgesproken excuses heeft het huidige kabinet de nazaten van de tot slaaf gemaakten hoop gegeven. Het is aan hen om deze gemeenschap niet van zich te laten vervreemden.
Comment here